Hồ Gươm được đề xuất cải tạo trong 69 ngày bằng nước giếng khoan

Hà Nội xin ý kiến nao vét, cải tạo nguồn nước Hồ Gươm. Ảnh: Đăng Dũng

Chiều 15/2, phát biểu tại hội thảo cải tạo môi trường nước hồ Hoàn Kiếm, ông Võ Tiến Hùng (Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội) cho hay, hiện hồ Hoàn Kiếm đã mất khả năng tự làm sạch, nước bị ô nhiễm nghiêm trọng; cá và động thực vật trong hồ chưa được bảo vệ và bổ sung đúng mức đã khiến chất hữu cơ đi vào lòng hồ không trở thành thức ăn mà biến thành chất ô nhiễm. 

Cũng theo ông Hùng, lớp đất sét dưới đáy hồ có bề dày khá lớn nên trong hồ không có quan hệ thủy lực với các tầng chứa nước ngầm và sông Hồng. Hơn nữa, lớp bùn lắng đọng của đáy hồ ngày càng dày, gây ảnh hưởng tới môi trường sống của những sinh vật dưới hồ do chứa nhiều kim loại nặng và khí độc.

Ngoài ra, mật độ thực vật phù du có xu hướng tăng dần kéo theo hàm lượng oxy hòa tan giảm đột ngột vào từng thời điểm khác nhau, ảnh hưởng đến sự tồn tại của nhiều động thực vậy trong hồ.

"Nước trong hồ có màu xanh lục, mật độ tảo lớn, chất lượng nước hồ ngày càng suy giảm, cặn lơ lửng trong hồ cao" ông Hùng nói.

Từ kết quả phân tích trên, lãnh đạo Công ty thoát nước Hà Nội cho rằng, việc cải tạo môi trường hồ Hoàn Kiếm là hết sức cấp bách. Để "giải cứu" hồ, Công ty đã lên kế hoạch và đưa ra 4 phương án, đặc biệt nhấn mạnh đến 2 phương án nạo vét bùn, thanh thải phế liệu dưới đáy hồ và xử lý, duy trì chất lượng nước hồ để xin ý kiến các chuyên gia, nhà chức trách.

Tổng thời gian thi công nạo vét và vận chuyển chất thải là 69 ngày (kể từ ngày bàn giao mặt bằng, giấy phép xây dựng), chưa bao gồm thời gian chuẩn bị máy móc và thời gian kiểm tra nghiệm thu.

Ông Hà Đình Đức cho rằng cần cải tạo hồ Hoàn Kiếm, tuy nhiên chia làm thành 3 giai đoạn để đánh giá tác động. Ảnh: Bá Đô

Nhận định việc cải tạo hồ Hoàn Kiếm là cần thiết, TS Hà Đình Đức cho rằng, "nếu không làm ngay thì hồ sẽ là nơi tụ thuỷ, trở thành đầm lầy".

Theo TS Hà Đình Đức, trong bản đồ Hà Nội năm 1956, khu Khâm Thiên, Quốc Tử Giám tới 50-60% là hồ ao, nay hồ dần biến thành đầm lầy và biến mất trên bản đồ. "Hồ Hoàn Kiếm những năm 70 còn lướt ván, đua thuyền vì có độ sâu, nhưng giờ đã ngập bùn, do vậy phải có phương án cải tạo sớm để cứu hồ", ông nhấn mạnh và cho rằng nên chia ra 2, 3 giai đoạn, sau mỗi giai đoạn thì đánh giá, và làm thủ công để không ảnh hưởng đến môi trường nước. 

TS Trần Đức Hạ (Khoa môi trường, Đại học Xây dựng Hà Nội) cho rằng nên nghiên cứu kỹ trước khi nạo vét vì việc này không mới, trước đó năm 1992 Hà Nội đã nạo vét nhưng rồi hiện tượng tảo nở hoa và các chỉ số trong nước thay đổi theo chiều hướng không thuận lợi cho các loài thuỷ sinh phát triển.

Cũng theo ông Hạ, hồ Hoàn Kiếm có vị trí quan trọng nên "khi cải tạo phải giữ được đặc trưng thành phần thuỷ sinh, giữ màu xanh như hiện nay".

Đại diện Ban quản lý di tích danh thắng Hà Nội nói Hồ Gươm là một trong những điểm đến ấn tượng của Thủ đô, mỗi năm đón 1,3 triệu lượt khách nên việc nạo vét và cải tạo nước cần phải thận trọng, lấy ý kiến rộng rãi và lắng nghe ý kiến của các chuyên gia để có phương án tốt nhất.

Liên quan đến phương án sử dụng nước giếng khoan để cấp cho hồ Hoàn Kiếm, đại diện Công ty nước sạch Hà Nội cho rằng, qua khảo sát, nguồn nước ngầm khu vực quanh hồ rất tốt, hàm lượng sắt thấp nên có thể sử dụng được cho việc bổ cập nước hồ. Với việc đưa nước sông Hồng vào, vị này cho rằng "sẽ không phù hợp vì không giữ được màu xanh truyền thống và không đảm bảo cho môi trường sinh thái, sinh vật trong hồ".

Theo kế hoạch của Công ty thoát nước Hà Nội, tổng khối lượng nạo vét ở hồ Gươm là 57.400m3, diện tích khu vực nạo vét bùn là 9.7 ha. Việc thi công nạo vét sẽ được thực hiện 8 giờ/ngày, bắt đầu từ 21h30 và kết thúc 5h30 sáng. Trong quá trình thi công bảo đảm an toàn lao động, hạn chế tiếng ồn, dọn dẹp vệ sinh trước khi kết thúc ngày làm việc. Khu vực đổ vật liệu nạo vét và phế thải là bãi C – Yên Sở, xã Yên Mỹ huyện Thanh Trì, diện tích bãi thải 14,1 ha. Bãi đổ thải cách hồ Hoàn Kiếm 13 km. Công ty đề xuất sử dụng chế phẩm Redoxy-3C trong việc xử lý, duy trì chất lượng nước hồ.

Bá Đô