Chính phủ công bố nguyên nhân dừng dự án điện hạt nhân

Ngay sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận với 92% phiếu thuận, Chính phủ tổ chức họp báo công bố nguyên nhân dẫn đến quyết định trên vào chiều muộn 22/11.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, "việc dừng dự án không phải với lý do công nghệ, an toàn mà do điều kiện kinh tế nước ta hiện nay".

Tình hình phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam có nhiều thay đổi so với thời điểm quyết định đầu tư dự án. Mặt khác, Việt Nam cần nguồn vốn lớn để đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại nhằm tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội, cũng như giải quyết các vấn đề do biến đổi khí hậu gây ra.

"Chủ trương của Quốc hội, Chính phủ là xem xét lại các dự án ưu tiên để dồn nguồn lực xây dựng các dự án trọng điểm quốc gia như đường cao tốc Bắc Nam, đường sắt tốc độ cao, tuyến đường ven biển, hay sân bay Long Thành...", ông Dũng nói.

Trả lời VnExpress về hướng xử lý của Bộ Công Thương với một số hạng mục đã triển khai như giải phóng mặt bằng, đào tạo nguồn nhân lực..., Thứ trưởng Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, các công việc đã triển khai tại Ninh Thuận sẽ được tiếp tục sử dụng cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh này. Hệ thống điện đã xây dựng sẽ được bàn giao cho Công ty Điện lực Ninh Thuận, 400 sinh viên đào tạo tại Nga, Nhật Bản tiếp tục học tập để về nước tham gia vận hành các nhà máy điện.

"Quyết định dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận không dễ nhưng là đúng đắn", Thứ trưởng Vượng nói và cho rằng "qua việc này chúng ta cũng có bài học sâu sắc, làm sao nâng cao trình độ cán bộ nhất là cán bộ làm chính sách chiến lược, quy hoạch chiến lược sát thực tiễn hơn".

Giải pháp thay thế

Khẳng định việc dừng dự án điện hạt nhân không ảnh hưởng an ninh cung ứng điện, ông Mai Tiến Dũng cho rằng Việt Nam có thể bổ sung các loại hình nguồn điện khác như nhiệt điện than, điện năng lượng tái tạo, điện khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), cũng như xem xét mua điện từ láng giềng, nhất là Lào.

Từ nay đến 2030, Việt Nam sẽ xem xét đầu tư thay thế các nhà máy điện hạt nhân bằng các nhà máy nhiệt điện than có công nghệ tiên tiến, các nhà máy tua bin khí sử dụng LNG nhập khẩu với tổng công suất 6.000 MW.

Sau 2030, bên cạnh tiếp tục phát triển các nguồn trên, Việt Nam sẽ đẩy mạnh ứng dụng năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, năng lượng tiết kiệm. Với chi phí đã thực hiện liên quan đến dự án, Chính phủ sẽ chỉ đạo giải quyết theo thẩm quyền.

Theo ông Dũng, ý định dừng dự án điện hạt nhân cũng được Chính phủ Việt Nam thông tin tới đối tác Nga và Nhật Bản cùng thời điểm báo cáo Quốc hội. 

"Các đối tác đều bày tỏ sự đáng tiếc với nhiều kết quả đã đạt được, song về cơ bản họ thể hiện quan hệ hữu nghị, cảm thông và tôn trọng quyết định của Việt Nam", ông Dũng cho hay. Hai nước bày tỏ mong muốn tăng cường hỗ trợ Việt Nam một số lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng, thay thế cho đầu tư các nhà máy điện hạt nhân.

“Việc dừng dự án không làm ảnh hưởng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Nga và quan hệ đối tác sâu rộng với Nhật Bản”, ông Dũng nhấn mạnh.

Một số hạng mục dự án điện hạt nhân đã triển khai Dự án được Quốc hội thông qua chủ trương ngày 25/11/2009, gồm 2 nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2; công suất lắp đặt mỗi nhà máy khoảng 2000 MW. EVN trình Thủ tướng hồ sơ phê duyệt địa điểm và Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1; Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 đã được tư vấn quốc tế bổ sung, hoàn thiện và nộp cho EVN để thẩm tra. Hệ thống cấp điện phục vụ thi công Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và văn phòng làm việc của Ban quản lý dự án trong giai đoạn xây dựng, hoàn thiện. Dự án di dân tái định cư đã hoàn hành công tác khảo sát, thiết kế các khu tái định cư. Từ năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tập đoàn điện lực Việt Nam cử 445 sinh viên, cán bộ đi học các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân tại Nga, Pháp và Nhật Bản.

Anh Minh