Lãnh đạo Huế tế trời đất trước Festival

0h ngày 29/4, tiếng trống vang vọng tại Đàn Nam Giao (phường Trường An, TP Huế), Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế Lê Trường Lưu và Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Cao, thành kính tiến lên thực hiện "lễ cáo". Đây là nghi thức lần đầu tiên được thực hiện tại Festival Huế. 

Lần đầu tiên tại Festival Huế, chủ lễ tế Nam Giao có sự góp mặt của Bí thư tỉnh (bìa phải) và Chủ tịch tỉnh Thừa Thiên Huế. Ảnh: Nguyễn Đông.

Lãnh đạo tỉnh thực hiện đúng các nghi thức theo lời của hai vị xướng tế. Thời xưa khi cử hành lễ tế, các quan sẽ xướng lên cho vua lạy. Sau khoảng 15 phút, đoàn tế lễ do ông Lưu và ông Cao dẫn đầu kết thúc.

Ông Nguyễn Dung, Phó chủ tịch UBND tỉnh kiêm Trưởng ban tổ chức Festival Huế mặc áo dài, khăn đóng, cùng đoàn lễ tiếp tục thực hiện lễ nghênh thần ở Phương đàn (đàn vuông tượng trưng cho đất); dâng hương, rượu, sớ, trà ở Viên đàn (đàn tròn tượng trưng cho trời).

Lễ Tống thần và Tư chúc bạch soạn được thực hiện tại án nghênh thần ở Phương đàn. Trên bàn thờ, ngoài bài vị thờ Ngọc hoàng, Nương nương thánh mẫu đặt ở chính đàn tế, bài vị các vua được đặt ở bàn thờ theo bốn hướng Đông - Tây - Nam - Bắc, còn có nhiều vật tế như dê, trâu lợn...

Sau "lễ cáo" của Bí thư và Chủ tịch tỉnh, ông Nguyễn Dung, Trưởng ban tổ chức Festival Huế 2016 mặc áo dài, khăn đóng làm chủ lễ. Ảnh: Nguyễn Đông.

Những âm thanh nhã nhạc cung đình, đàn, trống vang vọng vào rừng thông xung quanh đàn tế, càng tôn thêm không khí trang nghiêm cho lễ tế. Sau khi đoàn chủ tế xuống lại Phương đàn làm lễ Tống thần và Tư chúc bạch soạn, buổi lễ kết thúc. Hàng trăm người dân đội sương đêm chờ đợi, trang nghiêm lên đàn thắp hương khấn nguyện.

Thời xưa, vua coi mình là thiên tử (con trời) nên cử hành lễ tế trời đất. Vua cúng từ lúc giao ngày đến tảng sáng. Khi lễ tế được phục dựng tại Festival Huế, những năm đầu thường được tổ chức linh đình với đoàn rước từ Đại nội lên đàn, có voi, ngựa dẫn đường. Tuy nhiên, hai kỳ Festival trở lại đây, phần hội được lược bớt mà tập trung vào phần lễ để tiết kiệm ngân sách. Lễ tế cũng chỉ kéo dài trong một giờ đồng hồ.

Tam sinh, vật tế tại lễ tế Nam Giao. Ảnh: Nguyễn Đông.

Cũng tại các kỳ Festival trước đây, lễ tế Nam Giao trong khuôn khổ Festival Huế, người chủ tế là diễn viên đóng vai vua. Nhưng sau đó gặp nhiều ý kiến phản đối, nên 3 kỳ Festival trở lại đây, lần lượt Chủ tịch Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy, và tiếp đến là cả Bí thư và Chủ tịch tỉnh thay vua làm chủ lễ tế trời đất.

Đàn Nam Giao được xây dựng năm vua Gia Long thứ 5 (1806), trong khuôn viên đất dài 390 m, rộng 265 m, bao bọc bằng tường thành đá. Người Huế rất có niềm tin ở đàn tế này. Không chỉ những vị vua tế trời đất cầu quốc thái dân an, mà người dân cũng đến đàn thắp hương khấn lạy cho mưa thuận gió hòa.

Nguyễn Đông