Bể chứa bùn thải quặng ở Nghệ An vỡ do xây dựng sai thiết kế

Ngày 14/3, ông Tô Xuân Bảo (Phó cục trưởng kỹ thuật an toàn môi trường công nghiệp, Bộ Công Thương) đã có cuộc làm việc với Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh, UBND huyện Quỳ Hợp về sự cố vỡ thân đập chứa bùn thải quặng ở xã Châu Thành. 

Theo ông Bảo, đoàn công tác của Bộ công thương yêu cầu Công ty kim loại màu Nghệ Tĩnh cung cấp các hồ sơ về thi công, vận hành và quản lý định kỳ, bảo dưỡng công trình bế chứa trong quá trình sản xuất nhưng Công ty không cung cấp được.

Về báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), dự án này được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt năm 2013, sau khi hoàn thành công trình thì Công ty phải lập hồ sơ trình UBND tỉnh xác nhận hoàn thành ĐTM. Tuy nhiên, hiện Công ty chưa có xác nhận hoàn thành ĐTM.

"Trong báo cáo ĐTM yêu cầu hành lang thoát lũ cho bể chứa phải xây bằng đá hộc, có trát vữa. Tuy nhiên qua kiểm tra thực tế chiều 13/3, công trình làm bằng đất. Đây có thể là nguyên nhân dẫn đến sự cố vừa qua trong quá trình vận hành bể chứa", ông Bảo nói.

Ông Tô Xuân Bảo, phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Hải Bình.

Ông Nguyễn Đình Duệ, Giám đốc Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh, cam kết "không trốn tránh trách nhiệm trong việc khắc hục hậu quả", và sẽ ngừng sản xuất cho tới khi có phương án khả thi được cơ quan quản lý nhà nước cho phép. Theo ông, Công ty sẽ dừng khai thác bể chứa bùn thải quặng đã vỡ để xây dựng một bể chứa khác trong thời gian tới.

Về phía huyện Quỳ Hợp, Phó chủ tịch huyện Vy Thanh Tường bức xúc khi cho rằng, thiết kế bể chứa nơi xảy ra sự cố không có tràn xả lũ là quá vô lý. "Bể chứa vỡ rồi, nhưng nếu chưa vỡ mà lượng bùn trong đập lớn, kết hợp với mưa chừng vài trăm mm thì nước sẽ thoát đi đâu? Không vỡ mới lạ", ông Tường nói.

Theo ông Tường, mặc dù chưa có kết luận nguyên nhân cá chết sau sự cố, nhưng để "yên dân" thì Công ty phải sớm hộ trợ cho những gia đình chịu ảnh hưởng bởi sự cố.

Lãnh đạo huyện Quỳ Hợp nói, trước khi xảy ra sự cố vỡ bể chứa bùn thải quặng, trong hoạt động của Công ty kim loại màu Nghệ Tĩnh từng để xảy ra hiện tượng ô nhiễm vùng hạ lưu, nước đục.

Hành lang thoát lũ quanh bể chứa chỉ là mương đất. Ảnh: Hải Bình.

Kết luận cuộc họp, ông Tô Xuân Bảo yêu cầu Công ty kim loại màu Nghệ Tĩnh dừng hoạt động của bãi thải, tập trung nguồn lực khắc phục sự cố, đảm bảo không để xảy ra vụ việc tương tự.

Về việc làm bể chứa mới, ông Bảo yêu cầu Công ty khẩn trương khảo sát, trình phương án thiết kế lên cơ quan có thẩm quyền để phê duyệt.

"Công ty cần phối hợp chặt chễ với các cơ quan chức năng của Nghệ An, sớm công bố nguyên nhân sự cố vỡ đập khiến khiến cá ở hạ lưu sông Nâm Huống bị chết. Thống kê thiệt hại và đền bù theo quy định của pháp luật", ông Bảo nói.

Bể chứa nơi xảy ra sự cố. Ảnh: Hải Bình

Trước đó rạng sáng 9/3, bể chứa bùn thải quặng của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc (Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh) nằm ở độ cao hàng trăm mét trên núi ở xã Châu Thành (Quỳ Hợp) bất ngờ vỡ phần thân đập rộng chừng 12 m. Hơn 100 khối bùn thải quặng tràn ra sông Nậm Huống; khoảng 1,5 tạ cá ở ao nuôi của một số hộ dân các xã Châu Quang, Châu Cường, Châu Thành (Quỳ Hợp) nằm ở hạ lưu sông Nậm Huống bị chết.

Thời điểm xảy ra sự cố, trong đập chứa hàng nghìn khối bùn thải.

Trả lời câu hỏi của báo chí về việc bể chứa, hành lang thoát lũ chỉ được làm bằng đất mà không có bê tông, Giám đốc Công ty kim loại màu Nghệ Tĩnh thừa nhận "thiết kế thân đập chỉ được làm bằng đất"; còn hành lang thoát lũ có thiết kế bằng kè bê tông, nhưng quá trình thi công cũng chỉ làm bằng đất.

Hiện trường sự cố vỡ bể chứa bùn thải quặng ở Nghệ An

Hải Bình

Xem thêm: